Çocukların Tiyatroya İhtiyacı Var Bütün Bir Tiyatro Dönemi İçin Bir Gün

Çocuk tiyatrosu demek yaşam üzerine düşünmek demektir. Çocuk tiyatrosu döneminin aynasıdır, gerçeklerle baş etmek için insanın düş dünyasını harekete geçiren güçtür. Oyunlar, çocukların ve gençlerin yaşamış olduğu gerçeklerin içinden doğar; oyunlar her gün yaşanan öykülerden söz eder. Çocuk tiyatrosunun konuları aile, okul, boş zamanlarda yapılanlardır. Sahnedekiler seyir yerindekilerle, seyircilerle iletişim içindedir.

Çocuk tiyatrosu birlikte hayal kurmak için bir araçtır. Bu araç tanımayı sağlar, hem gösterir hem oynar, hayrete düşme ve düşünme cesareti verir. Koskoca dünya sahnenin küçücük alanına katılmıştır. Çelişkiler isimleriyle oradadır, meseleler açıktan tartışılır. Sahnede çok şey gerçekleşir: demokratik tutum ve davranışlar, toplum içinde varolma yeteneği ve tabii ki düşler.

Çocuk tiyatrosu kavrama, algılama, anlama için bir okuldur. Yapımlar görkemli çevre düzenleriyle de göze çarpar, bomboş sahne düzenleriyle de. Giysi ve mask da kullanır, serçe parmağı da bir rol oynar, aynen bir kemer gibi, ya da bir keman veya bir spot ışığı gibi. Tiyatro deşifre edilmesi gereken bir şifredir. En iyi durumlarda da üst bir beğeni yaratmak için mükemmel bir eğitim aracıdır.

Çocuk tiyatrosu duyguların yaşantısıdır. Dostluk nedir, zevk almak ne demektir, sorunlar ne anlama gelir, korku ne demektir? Islanmadan soğuk ve sıcak duş yapmak. İşte iyi tiyatro budur. Korkuyu, neşeyi, yaşamı paylaşmak. Duygusallığa kaçmadan, ucuz sahne efektleri kullanmadan. Meselenin özünü kavrayarak, varoluşu kavratarak, öyküyü yakalatarak. İşte tam da bu noktada umursamanın önemi ortaya çıkmakta, çocuklar ve gençler ciddiye alınmak isterler.

Çocuk tiyatrosu hikaye anlatma üzerine kurulur. Kelimenin tam manasıyla: Bir varmış bir yokmuş. Kulağınızı bana verin. Sen, ben ve biz. Bir zamanlar. Bugün. İlk önce söz vardı. En sonda da deneyim. Esrarengiz hikayeler. Çocuklar yalnızca peri masallarından hoşlanmazlar. İşte bu nedenle sahnede hikayelerin karanlık yönleri de yer alır. Zaten yaşam da budur.

Çocuk tiyatrosunun amacı yalnızca önyargılara meydan okumak olmamalı. Çocuklar için tiyatro biçim ve içerik açılarından kolaylaştırılmış olabilir (çocuk mönüleri gibi, miktarı az, fiyatı düşük), ama aynı zamanda geleceğin büyüklerinin günlük yaşamlarında soyut ve absürd düşünmeye açık olmalarını mutlaka sağlamak gerek. Varoluşsal ve deneysel konuların çocuk tiyatrosunda yer alması gerek. Bu bağlamda, kıstas inandırıcı oyunculuk, sahnedeki oyuncular arası iletişim, sahnedeki oyuncularla seyir yerindeki oyuncular arasında iletişim olmalı gibi görünüyor.

Böylesi bir çocuk tiyatrosunu yaratmak üzere savaşmak amacıyla tüm dünyadaki 75 ASSITEJ merkezi "Çocuklar ve Gençler İçin Tiyatro Günü"nde çocuk ve gençlik tiyatrolarının yapımlarında ne tür sanatsal, toplumsal ve politik potansiyellerin olduğunu gösterecekler. 

Prof.Dr. Wolfgang Schneider
ASSITEJ Başkanı
Ocak 2003, Frankfurt